M I K R O E K O N O M I A

Przygotowując trzecie wydanie Podstaw ekonomii, usunąłem wiele drobnych błędów i niejasności odkrytych w wydaniu drugim, uaktualniłem dane statys- tyczne, dodałem nowe zadania. Mimo wszystkich tych zmian Czytelnik znający drugie wydanie Podstaw ekonomii będzie się tu czuł jak u siebie w domu. Oczywiście podręcznik nadal składa się z trzech części: Wprowadzenia do ekonomii, Mikroekonomii i Makroekonomii.
Wprowadzenie do ekonomii obejmuje tematy Co to jest ekono- mia? oraz Narzędzia ekonomisty. Tytuły tych rozdziałów mówią wszystko o ich treści.
Mikroekonomia zaczyna się omówieniem podstawowego mecha- nizmu, którego działanie rozstrzyga, "Co, jak i dla kogo wytwarza gospodarka?", czyli Rynku. Następnie po kolei badam zachowania Konsumenta i Producenta. Kolejne trzy rozdziały poświęcam Formom rynku, czynnikom produkcji, czyli Pracy, kapitałowi, ziemi oraz Ryzyku. Dopiero tak uzbrojony przystępuję do analizy mikroekonomicznych funkcji Państwa w gospodarce.
Makroekonomię - tradycyjnie - rozpoczyna rozdział Mierzymy do- chód narodowy. Następnie w rozdziale Wydatki a wielkość produkcji w gospo- darce analizuję zależność PKB od wielkości zagregowanych wydatków w gospodarce. Dwa kolejne rozdziały poświęcam Rynkowi pieniądza i Rynkowi pracy. Dalej następuje opis Wahań wielkości produkcji w gospodarce zamkniętej, która w krótkim okresie zachowuje się "po keynesowsku", a w długim "klasycz- nie". Na zakończenie omawiam wybrane aspekty działania takiej właśnie gospo- darki, czyli Inflację, Gospodarkę otwartą i Wzrost gospodarczy.
W Podstawach ekonomii staram się podkreślać praktyczne za- stosowania ekonomii. To dlatego podręcznik zawiera m. in. wiele "studiów przy- padku". Ich głównym zadaniem jest osadzenie wykładanej teorii w realiach prawdziwej gospodarki (oczywiście, najczęściej chodzi o realia gospodarki polskiej). Lektura tych prac, a także dyskusja odbywają się bezpośrednio na zajęciach. Bardzo zależy mi także na zwięzłości i prostocie wykładu. Zastoso- wanie matematyki ograniczam do czterech podstawowych działań. Wszędzie, gdzie to możliwe, omawiane zależności ilustruję liniami prostymi. Polskie nazwy uzupełniam odpowiednikami angielskimi. Chcę w ten sposób ułatwić studentom pracę z zachodnimi podręcznikami.

*

Pisałem z myślą o różnych Czytelnikach. Na ekonomicznych studiach dziennych Podstawy ekonomii mogą zastąpić prace przetłumaczone z języków obcych. Poza wykładem zasad ekonomii dostarczą Czytelnikowi informacji o polskiej gospodarce i "ramach instytucjonalnych", w których odbywa się gospo- darowanie w naszym kraju. Podręcznik może być również używany na studiach zaocznych. Sprzyja temu jego zwięzłość i włączenie do każdego rozdziału bardzo wielu rozwiązanych zadań, które dobrze sprawdziłem na zajęciach. Naturalnie, Podstawy ekonomii mogą być podręcznikiem także na różnych studiach uzupełniających i specjalnych. Chciałem również ułatwić samokształ- cenie osobom nie odbywającym formalnych studiów...
W Internecie można znaleźć wspierający Podstawy ekonomii serwis edukacyjny www.podstawyekonomii.pl. Zawiera on m. in. wiele dodatkowych "studiów przypadku"; ich lektura i dyskusja odbywają się bezpośrednio na zajęciach. Głównym zadaniem tych prac jest osadzenie wykładanej teorii w realiach gospodarki (oczywiście, najczęściej chodzi o realia gospodarki polskiej). To właśnie dzięki wykorzystaniu studiów przypadku i zadań różnych rodzajów spotkanie ze studentami nie musi przybierać formy pasywnego wykładu, lecz może polegać wyłącznie na analizie starannie wybranych problemów, do rozwiązania których słuchacze przygotowali się wcześniej.
Mam nadzieję, że pracę z Podstawami ekonomii ułatwi Czytelni- kom przykładowy plan zajęć z informacją o liczbie godzin, które - moim zdaniem - należy poświęcić na poszczególne tematy na studiach dziennych i zaocznych. Zakładam, że na zajęcia z ekonomii na studiach dziennych w dwóch kolejnych semestrach przeznaczano po 30 godzin lekcyjnych na wykład i ćwiczenia w grupach, a także, że na studiach zaocznych podobny program realizowany jest wyłącznie na ćwiczeniach w ciągu dwóch semestrów przez 40 godzin lekcyjnych łącznie.

Nie mam złudzeń: z pewnością nie ustrzegłem się błędów. Uwagi i propozycje ulepszeń przyjmę z wdzięcznością. Oto adres dla korespondencji "tradycyjnej":

Szkoła Główna Handlowa, Katedra Ekonomii II
Aleja Niepodległości 162
02-554 Warszawa
Bogusław Czarny

Na pocztę elektroniczną oczekuję pod adresem: podstawyekonomii@gmail.com

*

Kiedy myślę o ludziach, bez których może nie byłoby tej książki, przypominam sobie początek lat 80. ubiegłego wieku i seminarium filozoficzne cudownie ekscentrycznego prof. Romana Rudzińskiego. Wiele rozmawiałem wtedy z prof. Tadeuszem Kowalikiem i prof. Ryszardem Rapackim. Pamiętam Augsburg i zadzi- wiającego Rektora Reinharda Bluma, który dawno temu zaopiekował się auto- stopowiczami z Polski. W szklanej bibliotece Instytutu Gospodarki Światowej w nadmorskiej Kilonii znowu czekam na prof. Claudię Buch (za oknem fruwają statki).
Na wiele różnych sposobów zadłużyłem się także u moich asys- tentów i pomocników: Kuby Borowskiego, Piotra Dubno, Szymona Ferfeckiego, Patrycji Gracy, Piotra Jaworskiego, Piotra Kuleszy, Anny Kurowskiej, Krzysztofa Makowskiego, Igora Mitroczuka, Bożeny Mierzejewskiej, Mateusza Mokrogul- skiego, Piotra Osińskiego, Dawida Piątka, Doroty Poznańskiej, Katarzyny Saczuk, Karola Siebyły, Agnieszki Stążki, Pawła Szczepańskiego, Jarosława Wierzbickie- go, Małgorzaty Znoykowicz.
Dziękuję wreszcie kolegom ze zmasakrowanej przez Historię Szkoły Głównej Handlowej - za pomoc, zachęty, uwagi o tekście; Czytelnikom z całego świata - za internetowe komentarze; tysiącom moich studentów - ZA NIEWINNOŚĆ ICH ZAPAŁU, ZA RACJONALNĄ FURIĘ, ZA WYROZUMIAŁOŚĆ WOBEC BŁĘDÓW, KTÓRE POPEŁNIAM.

Warszawa, listopad 2009 Bogusław Czarny